Yn Llefaru Eto

40 o draciau o feirdd Cymru yn darllen eu gweithiau mwyaf adnabyddus.
O T.Gwynn Jones i Gerallt Lloyd Owen, ac o Gwenallt i Iwan Llwyd. Lleisiau gwych T.H.Parry-Williams, Cynan, Rhydwen Williams, a recordiadau hanesyddol gan Waldo Williams a Saunders Lewis. Golwg newydd ar waith Euros Bowen a Niclas y Glais, ac yn goron ar y cyfan, recordiad unigryw o John Morris-Jones yn llafarganu darn o gywydd Goronwy Owen.
Cynhyrchwyd yr albym gan Dafydd Iwan a Gwyn Thomas a dyma gyflwyniad Gwyn Thomas i’r casgliad :
Y mae clywed llais unrhyw fardd yn darllen ei waith ei hun yn rhoi dirnadaeth arbennig o’r gwaith hwnnw, yn rhoi inni’r patrwm o synau a glywodd ef yn ei gerddi. Hyd yn oed os nad ydi’r darlleniad yn un graenus – ac y mae ambell fardd yn ddarllenwr sâl – y mae i’r darlleniad ei werth, gan ei fod yn awgrymu mai fel hyn y clywodd y bardd symudiad ei gerddi.
Ceir yma ddetholiad o leisiau nifer o feirdd nodedig y can mlynedd diwethaf, pob un ohonyn nhw wedi’n gadael ni erbyn hyn. Ond y mae nifer o feirdd y gellid disgwyl clywed eu lleisiau heb fod yma. Nid o fwriad y digwyddodd hynny. Y mae lleisiau rhai beirdd nad oes modd cael gafael arnynt – dyna ichwi lais R. Williams Parry, yn anad neb efallai, a llais W. J. Gruffydd, i enwi dim ond dau. Hynny ydi, dewis o leisiau yr oedd recordiadau ohonyn nhw ar gael a geir yma.
Rydym ni’n dechrau efo llais John Morris-Jones, wedi ei godi oddi ar silindr hynafol y daeth David Thorne o hyd iddo yn yr Almaen wrth weithio ar dafodieithoedd. Dydi Syr John ddim yn darllen ei waith ei hun, a dydi o ddim yn eglur iawn, ac am hynny fe roddir yma gopi o’r hyn y mae’n ei ddarllen er mwyn ein helpu i ddilyn y llais, a chlywed sut y darllenai o gerdd ar gynghanedd – yr oedd ei ddarlleniadau o ganu caeth yn cael eu hystyried yn gyfareddol yn eu dydd. Yna clywir lleisiau nifer dda o feirdd yn darllen cerddi sydd yn nodweddiadol o gynnyrch eu hawen.
Wrth lunio’r detholiad hwn, yr hyn a ddaeth yn drist o amlwg inni oedd mor bwysig ydi cadw defnyddiau

1. Cywydd Goronwy Owen - JOHN MORRIS-JONES
2. Madog - T. GWYNN JONES
3. Y Nadolig Cyntaf - T.E. NICHOLAS
4. Hiraeth am Forgannwg - T.E. NICHOLAS
5. Geiriau - T.H. PARRY-WILLIAMS
6. Hon - T.H. PARRY-WILLIAMS
7. Moelni - T.H. PARRY-WILLIAMS
8. Dychwelyd - T.H. PARRY-WILLIAMS
9. Lavernock - SAUNDERS LEWIS
10. Bore o Fai 1972 - SAUNDERS LEWIS
11. Gweddi'r Terfyn - SAUNDERS LEWIS
12. Araith Emrys Wledig - SAUNDERS LEWIS
13. Aberdaron - CYNAN
14. Anfon y Nico - CYNAN
15. Capel Nanhoron - CYNAN
16. Sir Forgannwg a Sir Gaerfyrddin - GWENALLT
17. Cymru - GWENALLT
18. Ar Gyfeiliorn - GWENALLT
19. Cywydd Mawl i D.J. Williams - WALDO WILLIAMS
20. Yr Alarch - EUROS BOWEN
21. Y Griafolen - EUROS BOWEN
22. Asgellaid o Aur - EUROS BOWEN
23. Y Milwr Marw - PENNAR DAVIES
24. Llanddwyn - PENNAR DAVIES
25. Ar Ymweliad - ALUN LLYWELYN-WILLIAMS
26. Gwyn Fyd y Griafolen - ALUN LLYWELYN-WILLIAMS
27. Cywydd Diolch am Bot o Fêl - T. LLEW JONES
28. Cofio Waldo - T. LLEW JONES
29. Y Ffynhonnau - RHYDWEN WILLIAMS
30. Hedydd yn yr Haul - T. GLYNNE DAVIES
31. Adfeilion - T. GLYNNE DAVIES
32. Y Cynhaeaf - DIC JONES
33. Cerdd Goffa Alun Cilie - DIC JONES
34. Fy Ngwlad - GERALLT LLOYD OWEN
35. Etifeddiaeth - GERALLT LLOYD OWEN
36. Cilmeri - GERALLT LLOYD OWEN
37. Trafferth Mewn Siop - GERALLT LLOYD OWEN
38. Aneirin - IWAN LLWYD
39. Y Crydd - IWAN LLWYD
40. Far Rockaway - IWAN LLWYD