Caneuon y Caethwas

Mae Olwen Jones wedi gwneud sawl cyfraniad pwysig i fywyd cerddorol Cymru, ond does yr un yn bwysicach na'r casgliad hwn. Cawn yma drysorfa o ganeuon da - er mai cyfran fechan o'r corff cyfan o ganeuon y caethwas ydyw - ond yn fwy na hynny mae Olwen wedi agor ein llygaid o'r newydd i arwyddocâd  ehangach y caneuon hyn. Mynegiant o ddiwylliant pobol o dan ormes, ie, ond pobol oedd yn benderfynol o oroesi ac o gamu o dywyllwch caethiwed i oleuni rhyddid. Ac am y tro cyntaf efallai, cawn sylweddoli mor allweddol oedd y caneuon hyn i'r dyhead - a'r ymgyrch ymarferol - am ryddid. Caneuon y caethion, ond caneuon ffydd, gobaith a chariad chwyldroadol hefyd

Dilyn y ddysgl ddŵr

Ar y graih

Heddwch fel afon

Balm Gilead

Croesi' Iorddonen

Dofn afon

O'r blaen

Y Llong

Croesi'r Môr Coch

'Sgidia i mi

Rhed

Â'i lygad arnat ti

Rhydiwch y dyfroedd

Hiraeth

Dim bloc ocsiwn

Does neb a ŵyr

Canaan wlad

Dal 'mlaen

O'm holl drallod

'Run trên

Rhown y corff i lawr

Dos i lawr angau

Bore Sabath

Pwy dreiglodd ymaith faen y bydd?

Paid â chyffwrdd fy nillad

Esgyrn sychion

Pan syrth y sêr o'r nef